Түрүү булчирхай гэдэг нь?
Эрэгтэй хүнд л байдаг эрхтэн бөгөөд эр үр ялгаруулдаг суваг юм.

■ Зөвхөн эрэгтэй хүнд байдаг.
■ Эр үрийн найрлагын 40-50%-ийг гаргадаг.
■ Громоны нөлөөгөөр өсч хөгждөг.

Түрүү булчирхайд үүсдэг өвчин юу юу байдаг вэ? 
Түрүү булчирхайд элбэг тохиолддог өвчинд түрүү булчирхайн хэт томролт, түрүү булчирхайн чулуужилт, түрүү булчирхайн хавдар, түрүү булчирхайн үрэвсэл зэрэг багтна.

* Түрүү булчирхайн хэт томролт 
Түрүү булчирхайн хэт томролт нь нас ахихийн зэрэгцээ шээсний суваг орчны түрүү булчирхай томорч давсаганд шахалт үзүүлэн шээсний сувагт хүндрэл үүсэх байдлыг хэлнэ.

Шинж тэмдэг
■ Шээс гарч эхлэхэд зарцуулагдах хугацаа уртасна.
■ Шээс хүч багатай гарах төдийгүй байнга тасалдана. 
■ Шээсэн хэдий ч тухтай мэдрэмж төрөхгүйгээс гадна шөнийн турш хэд хэдэн удаа босч бие засна.

Эмчилгээ
■ Ажиглах арга : Хөнгөн хэлбэрийн түрүү булчирхайн шинж тэмдэг илэрч байгаа ба өдөр тутмын ахуй амьдралд хүндрэлгүй байгаа анхан шатны хэлбэр шинжинд хэрэглэнэ. 
■ Эмэн эмчилгээний арга : Түрүү булчирхай томролтыг багасгах эм болон хөнгөнөөр бие засахад мэдрэгдэх шинж тэмдэгийг сайжруулах эм хэрэглэнэ. 
■ Мэс заслын арга : Түрүү булчирхайн томролтоос үүдэн хавсармал эмгэг(шээс давсагнаасаа ялгарч гарахгүй байх, цустай шээх, давсаганд чулуу үүсэх, шээсний сувганд чулуу үүсэх, бөөрний дутагдал (renal failure) зэрэг) хамт үүсэх юмуу шинж тэмдэг нь хүндэрч нийгэмд ажил хөдөлмөр эрхлэхэд хүндрэлтэй болсон үед эмэн эмчилгээнд өвчин намдахгүй байгаа үед авдаг арга юм.

* Түрүү булчирхайн үрэвсэл 
Түрүү булчирхайнд үүсдэг үрэвслийн шинж тэмдэг бүхий эмгэг бөгөөд , 20 наснаас 50 насныханд элбэг тохиолддог ба эрэгтэйчүүд амьдралын турш түрүү булчирхайн үрэвсэлд өртөх магадлал ойролцоогоор 50% орчим байх хэмжээгээр элбэг тохиолддог өвчин юм.

Шинж тэмдэг 
Хамгийн онцлог шинж тэмдэг нь хярзан (perineum), бэлэг эрхтний орчин тойрон болон хуухнагт өвдөлт үүсэх төдийгүй эр үрийн шингэн ялгаруулахад эвгүй мэдрэмж төрдөг. Ядарсан үед эсвэл удаан хугацаагаар суусны дараагаар согтууруулах ундаа хэрэглэсний дараагаар хүндрэх тохиолдол их байдаг. Шээс ойр ойрхон хүрч, шээхэд өвдөх, шээсэн хэдий ч тухтай мэдрэмж төрөхгүй байх зэрэг нь хамтдаа илэрэх тохиолдол ч байдаг.

Эмчилгээ 
Архаг түрүү булчирхайн үрэвсэлийг эмчилэхэд ерөнхийдөө 4 долоо хоног ба түүнээс дээш хугацаагаар эмэн эмжилгээ хийх болон аарцагны орчимийн өвдөлт, шээсний сувгын өвдөлтийн шинж тэмдэгийг арилгах аргаар хийгддэг. Стресс, тамхи таталт, согтууруулах ундаа хэрэглэх зэргээс зайлсхийж бэлэг эрхтэнээ утах зэрэг нь өвдөлтийн шинж тэмдэгийг арилгахад тус нэмэр болдог. Урт хугацааны эмэн эмчилгээгээр эмчлэгдэхггүй тохиолдолд биофидбэк (bio feedback) юмуу цахилгаан цочрол өгөх эмчилгээ, Extracorporeal Magnetic Innervation, ExMI зэрэг эмчилгээг хийвэл тус нэмэр болдог.

* Түрүү булчирхайн хавдар 
Түрүү булчирхайн хавдар нь голдуу 50 нас бас түүнээс дээш насныханд тохиолддог бөгөөд нас ахих тусам өртөх магадлал нэмэгддэг. Тиймээс тогтмол шинжилгээнд хамрагдснаар урьдчилан сэргийлэх нь хамгийн чухал байдаг.

Шинж тэмдэг 
Түрүү булчирхайн хавдарын анхан шатанд шинж тэмдэг байдаггүй ба шинж тэмдэг удаан үргэлжлэх тусам шээсний сувгийг дарж тэр нь шээс байнга хүргэх, мөн шээс сайн гарахгүй байх зэрэг түрүү булчирхайн томролттой төстэй шинж тэмдэг илэрдэг бөгөөд, заримдаа шээхэд өвдөх, цустай шээх, үрийн шингэн цустай гарах зэрэг шинж тэмдэг илрэх тохиолдол ч байдаг. Түрүү булчирхайн хавдар ясанд тарах тохиолдолд тарсан хэсэгт хүчтэй өвдөх бөгөөд, бөгсөн биеийн доод хэсгийн гуя орчимд тархсан тохиолдолд хугаралт амархан үүсдэг. Нуруу нугасанд тархсан тохиолдолд гэнэт биеийн доод хэсэг мэдээгээ алдах тохиолдол ч байдаг.

Эмчилгээ болон урьдчилан сэргийлэхийн тулд? 
Түрүү булчирхайд хавдар үүсэх тохиолдолд бүрэн эдгээхийн тулд үндсээр нь хийх түрүү булчирхайн мэс засал(Radical prostatectomy ) юмуу цацраг туяаны эмчилгээний аргыг хэрэглэдэг. Бүрэн эдгээх мэс заслын арга нь хамгийн баталгаатай эмчилгээний арга бөгөөд бүрэн эдгэрэх магадлал өндөр байдаг учраас анхан шатанд нь илрүүлж оношлох нь тустай. Хавдар түрүү булчирхайгаас гадагшлан орчин тойрны эрхтэн, тунгалагын булчирхай, яс, уушиг зэрэг эрхтэнд тархсан тохиолдолд эрэгтэй громоныг ялгаруулахгүй байх громоны эмчилгээг хийдэг. Өөх тос багатай, эрдэслэг хоол хүнс хэрэглэх арга, селен(selenium), Е витамин, туйнжан/буурцагны жан/ хэрэглэх нь түрүү булчирхайн хавдараас урьдчилан сэргийлэхэд тустай байдаг.